Kot domowy – udomowiony gatunek ssaka z rzędu
drapieżnych z rodziny kotowatych. Koty zostały udomowione
około 9500 lat temu i są obecnie najpopularniejszymi
zwierzętami domowymi na świecie. Gatunek ten prawdopodobnie
pochodzi od kota nubijskiego, przy czym w Europie krzyżował
się ze żbikiem. Przez IUCN/SSC jest uznawany za gatunek
inwazyjny. Przodkiem kota domowego jest kot nubijski – według poglądów większości współczesnych naukowców różnice pomiędzy kotem domowym i nubijskim są tak niewielkie, że należą one do tego samego gatunku. Istnieją rozbieżności w kwestii daty udomowienia kota. Większość źródeł sugeruje lata 4000–3700 p.n.e., a miejscem, w którym miało do tego dojść, była Nubia. Istnieją jednak dowody (grób mężczyzny z kotem z Cypru sprzed ok. 7500 r. p.n.e.), że domestykacja kota zaczęła się znacznie wcześniej (około 9500 lat temu) i trwała kilka tysięcy lat, a jej miejscem był obszar Żyznego Półksiężyca w Azji Zachodniej. Już ok. 2000 r. p.n.e. kot był pospolicie hodowany w starożytnym Egipcie, gdzie był zwierzęciem świętym, utożsamianym z boginią Bastet, a zwłoki kotów mumifikowano. Również Germanie kojarzyli go ze swoją boginią płodności Freją, która jeździła powozem zaprzężonym w te zwierzęta. Później zaczęto wykorzystywać go do tępienia gryzoni. Od momentu swego udomowienia kot stał się bohaterem licznych baśni i mitów. |
|
Ewolucja dzikich kotów: Linia kotokształtnych wyodrębniła się już 40 mln lat temu, jednak najstarszy opisany dziki kot pochodzi sprzed 25 mln lat i jest nim kot żyjący w oligocenie Proailurus lemanensis, który został odkryty w Europie. Ten pierwszy prawdziwy dziki kot był niewielkim drapieżnikiem, który swoim zachowaniem przypominał margaja, spędzając dużą część czasu na drzewach, gdzie chronił się przed większymi drapieżnikami i skąd polował. Jednak dopiero 20 mln lat temu, w miocenie pojawił się dziki kot Pseudaelurus, który zróżnicował się na kilkanaście gatunków dzikich kotów i co najważniejsze dał początek dwóm podrodzinom kotowatych: szablozębnym Machjrodontom, które wymarły oraz stożkozębnym małym dzikim kotom Felinae, z których 6,4 mln lat temu wyodrębniła się podrodzina dużych dzikich kotów Pantherinae, w której 3,8 mln lat temu pojawił się rodzaj Panthera. Do rodziny kotowatych (Felidae) należą zatem dwie podrodziny dzikich kotów: Pantherinae – pantery Felinae – koty |